॥ श्री गणेशाय नमः ॥
धरोनी शिशूचा हात । अक्षरे पंडित लिहवीत ।
तैसे स्वामीचरित्रामृत । स्वामी समर्थ वदविती ॥१॥
मी केवळ मतिमंद । केवी वर्णू चरित्र अगाध ।
परी माझा हा छंद । स्वामी समर्थ पुरविती ॥२॥
ज्यांच्या वरप्रसादे करून । मुढा होई शास्त्रज्ञान ।
त्या समर्थांचे चरण । वारंवार नमितसे ॥३॥
कृपाळू होऊन समर्था । वदवावे आपुल्या चरित्रा ।
श्रवणे श्रोतयांच्या चित्ता । ब्रह्मानंद प्राप्त होवो ॥४॥
सुरतरूची घेऊनी सुमने । त्यासीच अर्पावी प्रीतीने ।
झाला ग्रंथ स्वामीकृपेने । त्यांच्याच पदी अर्पिजे ॥५॥
मागील अध्यायाच्या अंती । चोळप्पा विनवी स्वामीप्रती ।
कृपा करोनी मजवरती । बडोद्याप्रती चलावे ॥६॥
भाषण ऐसे ऐकोनी । समर्थ बोलती हसोनी ।
मल्हाररावाचिया मनी । आम्हांविषयी भाव नसे ॥७॥
म्हणोनी तयाच्या नगरात । आम्हा जाणे नव्हे उचित ।
अक्कलकोट नगरांत । आम्हा राहणे आवडे ॥८॥
ऐसी ऐकोनिया वाणी । चोळप्पा खिन्न झाला मनी ।
त्याने सत्वर येवोनी । तात्यांप्रती सांगितले ॥९॥
ऐसा यत्न व्यर्थ गेला । तात्या मनी चिंतावला ।
आपण आलो ज्या कार्याला । ते न जाय सिद्धीसी ॥१०॥
परी पहावा यत्न करोनी । ऐसा विचार केला मनी ।
मग काय केले तात्यांनी । अनुष्ठान आरंभिले ॥११॥
ऐसे नाना उपाय केले । परी ते सर्व व्यर्थ गेले ।
कार्य सिद्धीस न गेले । खिन्न झाले मुख त्यांचे ॥१२॥
भक्ती नाही अंतरी । दांभिक साधनांते करी ।
तयांते स्वामी नरहरी । प्रसन्न कैसे होतील ॥१३॥
तयांनी माजविली ढोंगे । आणि केली नाना सोंगे ।
भक्तीवीण हटयोगे । स्वामीकृपा न होय ॥१४॥
मग तात्यांनी काय केले । सप्ताहासी ब्राह्मण बैसविले ।
गुरुचरित्र आरंभिले । व्हावयासी स्वामीकृपा ॥१५॥
परी तयाच्या वाड्यात । कधी न गेले समर्थ ।
तात्या झाला व्यग्रचित्त । काही उपाय सुचेना ॥१६॥
मल्हारराव नृपाने । पाठविले ज्या कार्याकारणे ।
ते आपुल्या हातून होणे । अशक्य असे वाटते ॥१७॥
आता जाऊनी बडोद्यासी । काय सांगावे राजयासी ।
आमि सकळ जनांसी । तोंड कैसे दाखवावे ॥१८॥
ऐशा उपाये करोन । न होती स्वामी प्रसन्न ।
आता एक युक्ति योजून । न्यावे पळवोन यतीसी ॥१९॥
स्वामी केवळ ईश्वरमूर्ती । हे नेणे तो मंदमती ।
म्हणूनी योजिली कपटयुक्ती । परी ते सिद्धीते न जाय ॥२०॥
असो कोणे एके दिवशी । साधोनी योग्य समयासी ।
मेण्यात घालोनी स्वामीसी । तात्यासाहेब निघाले ॥२१॥
कडबगांवचा मार्ग धरिला । अर्धमार्गी मेणा आला ।
अंतरसाक्षी समर्थांला । गोष्ट विदित जाहली ॥२२॥
मेण्यातून उतरले । मागुती अक्कलकोटी आले ।
ऐसे बहुत वेळा घडले । हाही उपाय खुंटला ॥२३॥
मग पुढे राजवाड्यांत । जाऊनिया राहिले समर्थ ।
तेव्हा उपाय खुंटत । टेकिले हात तात्यांनी ॥२४॥
या प्रकारे यत्न केले । परी तितुके व्यर्थ गेले ।
व्यर्थ दिवस गमाविले । द्रव्य वेचिले व्यर्थची ॥२५॥
मग अपयशाते घेवोनी । बडोद्यासी आले परतोनी ।
समर्थकृपा भक्तीवाचोनी । अन्य उपाये न होय ॥२६॥
परी मल्हारराव नृपती । प्रयत्न आरंभिती पुढती ।
सर्वत्रांसी विचारीती । कोण जातो स्वामींकडे ॥२७॥
तेव्ही मराठा उमराव । नृपकार्याची धरुनी हाव ।
आपण पुढे जाहला ॥२८॥
स्वामीकारणे वस्त्रे भूषणे । धन आणि अमोल रत्ने ।
देऊनी त्याजवळी नृपाने । आज्ञा दिधली जावया ॥२९॥
तो येवोनी अक्कलकोटी । घेतली समर्थांची भेटी ।
वस्त्रे अलंकार सुवर्णताटी । स्वामीपुढे ठेवित ॥३०॥
ती पाहून समर्थाला । तेव्हा अनिवार क्रोध आला ।
यशवंता पाहोनी डोळा । काय तेव्हा बोलले ॥३१॥
अरे बेडी आणोनी । सत्वर ठोका याचे चरणी ।
ऐसे त्रिवार मोठ्यांनी । समर्थ क्रोधे बोलले ॥३२॥
क्रोध मुद्रा पाहोनी । यशवंतराव भ्याला मनी ।
पळाले तोंडचे पाणी । लटलटा कापू लागला ॥३३॥
मग थोड्याच दिवशी । आज्ञा आली यशवंतासी ।
सत्वर यावे बडोद्यासी । तेथील कार्यासी सोडोनी ॥३४॥
साहेबा विषप्रयोग केला । मल्हाररावावरी आळ आला ।
त्या कृत्यामाजी यशवंताला । गुन्हेगार लेखिले ॥३५॥
हाती पायी बेडी पडली । स्वामीवचनाची प्रचिता आली ।
अघटित लीला दाविली । ख्याती झाली सर्वत्र ॥३६॥
समर्थांची अवकृपा जयावरी । त्याच्या कष्ट होती शरीरी ।
कृपा होय जयावरी । तया सर्वानंद प्राप्त होय ॥३७॥
महासमर्था भक्तपालका । अनादिसिद्धा जगन्नायका ।
निशिदिनी शंकर सखा । विष्णूचिया मनी वसे ॥३८॥
इति श्री स्वामी चरित्र सारामृत । नाना प्राकृत कथा संमत ।
सदा भक्त परिसोत । षष्ठोध्याय गोड हा ॥३९॥
॥ श्रीस्वामीचरणार्पणमस्तु ॥ श्रीमस्तु शुभंभवती ॥
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अन्य अध्याय
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय पहिला | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 1
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय दुसरा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 2
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय तिसरा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 3
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय चौथा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 4
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय पाचवा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 5
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय सातवा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 7
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय आठवा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 8
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय नववा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 9
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय दहावा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 10