श्रीगणेशाय नमः ॥
धन्य धन्य तेच जन । जे शिवभजनीं परायण ।
सदा शिवलीलामृत श्रवण । अर्चन सदा शिवाचें ॥ १ ॥
सूत म्हणे शौनकादिकांप्रती । जे रुद्राक्षधारण भस्म चर्चिती ।
त्यांच्या पुण्यास नाहीं मिती । त्रिजगतीं तेचि धन्य ॥ २ ॥
जो सहस्र रुद्राक्ष करी धारण । त्यासी वंदिती शक्रादि सुरगण ।
तो शंकरचि त्याचे दर्शन । घेतां तरती जीव बहू ॥ ३ ॥
अथवा षोडश षोडश दंडीं जाण । बांधावे रुद्राक्ष सुलक्षण ।
शिखेमाजीं एक बांधावा पूर्ण । शिवस्वरूप म्हणवूनी ॥ ४ ॥
त्यावरोनि करितां स्नान । तरी त्रिवेणीस्नान केल्यासमान ।
असो द्वादश द्वादश मनगटीं पूर्ण । रुद्राक्ष बांधिजे आदरें ॥ ५ ॥
कंठीं बांधावे बत्तीस । मस्तकाभोंवते चोवीस ।
सहा सहा कर्णी पुण्य विशेष । बांधितां निर्दोष सर्वदा ॥ ६ ॥
अष्टोत्तरमाळा । सर्वदा असावी गळां ।
एकमुखी रुद्राक्ष आगळा । पूजित भाग्य विशेष ॥ ७ ॥
पंचमुख षण्मुख अष्टमुख । चतुर्दशमुख लक्ष्मीकारक ।
सकळ मंत्र सुफळ देख । रुद्राक्षजप नित्य करितां ॥ ८ ॥
नित्य रुद्राक्षपूजन । तरी केले जाणिजे शिवार्चन ।
रुद्राक्षमहिमा परम पावन । इतिहास ऐका येविषयीं ॥ ९ ॥
काश्मीरदेशीचा नृप पावन । नामाभिधान भद्रसेन ।
विवेकसंपन्न प्रधान । परम चतुर पंडित ॥ १० ॥
प्रजा दायाद भूसुर । धन्य म्हणती तोचि राजेश्वर ।
लांच न घे न्याय करी साचार । अमात्य थोर तोचि पैं ॥ ११ ॥
सुंदर पतिव्रता मृदुभाषिणी । पूर्वदत्तें ऐसी लाधिजे कामिनी ।
सुत सभाग्य विद्वान गुणी । विशेष सुकृते पाविजे ॥ १२ ॥
गुरु कृपावंत सर्वज्ञ थोर । शिष्य प्रज्ञावंत गुरुभक्त उदार ।
वक्ता क्षमाशील शास्त्रज्ञ सुरस फार । विशेष सुकृते लाहिजे ॥ १३ ॥
श्रोता सप्रेम चतुर सावधान । यजमान साक्षेपी उदार पूर्ण ।
काया आरोग्य सुंदर कुलीन । पूर्वसुकृतें प्राप्त होय ॥ १४ ॥
असो तो भद्रसेन आणि प्रधान । बहुत करितां अनुष्ठान ।
दोघांसी झाले नंदन । शिवभक्त उपजतांचि ॥ १५ ॥
राजपुत्र नाम सुधर्म । प्रधानात्मज तारक नाम ।
दोघे शिवभक्त निःसीम । सावधान शिवध्यानीं ॥ १६ ॥
बाळे होऊनि सदा प्रेमळ । अनुराग चित्तीं वैराग्यशीळ ।
लौकिकके संगे ध्रुव अमंगळ । त्यांची संगती नावडे त्यां ॥ १७ ॥
पंचवर्षी दोघे कुमर । लेवविती वस्त्रे अलंकार ।
गजमुक्तमाळा मनोहर । नानाप्रकारें लेवविती ॥ १८ ॥
तंव ते बाळ दोघेजण । सर्वालंकार उपाधी टाकून ।
करिती रुद्राक्षधारण । भस्म चर्चिती सर्वांगीं ॥ १९ ॥
आवडे सर्वदा एकांत । श्रवण करिती शिवलीलामृत ।
बोलती शिवनामावळी नित्य । पाहणे शिवपूजा सर्वदा ॥ २० ॥
आश्चर्य करिती राव प्रधान । यस कां नावडे वस्त्रभूषण ।
करिती रुद्राक्षभस्म धारण । सदा स्मरण शिवाचें ॥ २१ ॥
विभूती पुसोनि रुद्राक्ष काढिती । मागुती वस्त्रे भूषणे लेवविती ।
तें सवेंचि । ब्राह्मणांसी अर्पिती । घेती मागुती शिवदीक्षा ॥ २२ ॥
शिक्षा करितां बहुत । परी ते न सांडिती आपुले व्रत ।
राव प्रधान चिंताग्रस्त । म्हणती करावें काय आतां ॥ २३ ॥
तो उगवला सुकृतमित्र । घरासी आला पराशर ।
सवें वेष्टित ऋषींचे भार । अपर सूर्य तेजस्वी ॥ २४ ॥
जो कृष्णद्वैपायनांचा जनिता । त्रिकाळज्ञानी प्रतिसृष्टिकर्ता ।
जो वासष्ठाचा नातू तत्त्वतां । राक्षससत्र जेणे केलें ॥ २५ ॥
जेवीं मनुष्यें वागती अपार । तैसेच पूर्वी होते रजनीचर ।
ते पितृकैवारे समग्र । जाळिले सत्र करूनियां ॥ २६ ॥
जनमेजयें सर्पसत्र केलें । तें आस्तिकें मध्येच राहविलें ।
पराशरासी पुलस्तीने प्रार्थिलें । मग वाचले रावणादिक ॥ २७ ॥
विरंचीस दटावूनि क्षणमात्रे । प्रतिसृष्टि केली विश्वामित्रे ।
तेवीं पितृकैवारें पराशरें । वादी जर्जर पै केलें ॥ २८ ॥
ते सांगावी समूळ कथा । तरी विस्तार होईल ग्रंथा ।
यालागीं ध्वनितार्थ बोलिलों आतां । कळले पाहिजे निधारें ॥ २९ ॥
ऐसा महाराज पराशर । ज्याचा नातू होय शुकयोगींद्र ।
तो भद्रसेनाचा कुळगुरु निर्धार । घरा आला जाणोनी ॥ ३० ॥
राव प्रधान सामोरे धांवती । साष्टांग नमूनि घरासी आणिती ।
षोडशोपचारीं पूजिती । भाव चित्तीं विशेष ॥ ३१ ॥
समस्तां वस्त्रे भूषणे देऊन । राव विनवी कर जोडून ।
म्हणे दोघे कुमर रात्रंदिन । ध्यान करिती शिवाचें ॥ ३२ ॥
नावडती वस्त्रे अलंकार । रुद्राक्षभस्मावरी सदा भर ।
वैराग्यशील अणुमात्र । भाषण न करिती कोणासीं ॥ ३३ ॥
इंद्रिय भोगावरी नाहीं भर । नावडे राजविलास अणुमात्र ।
गजवाजियानीं समग्र । आरूढावें आवडेना ॥ ३४ ॥
पुढे हे कैसे राज्य करिती । हे आम्हांसी गूढ पडले चित्तीं ।
मग ते दोघे कुमर आणोनि गुरुप्रती । दाखविले भद्रसेनें ॥ ३५ ॥
गुरूने पाहिलें दृष्टीसीं । जैसे मित्र आणि शशी ।
तैसें तेजस्वी उपमा तयांसीं । नाहीं कोठे शोधितां ॥ ३६ ॥
यावरी बोले शक्तिसुत । म्हणे हे कां झाले शिवभक्त ।
यांची पूर्वकथा समस्त । ऐक तुज सांगतों ॥ ३७ ॥
पूर्वी है काश्मीरदेशांत उत्तम । महापट्टण नंदिग्राम ।
तेथील वारांगना मनोरम । महानंदा नाम तियेचें ॥ ३८ ॥
त्या ग्रामीचा तोचि भूपे । पृथ्वीमाजी निःसीम स्वरूप ।
ललितकृति पाहोनि कंदर्प । तन्मय होवोनि नृत्य करी ॥ ३९ ॥
जैसा उगवला पूर्णचंद्र । तैसें तिजवरी विराजे छत्र ।
रत्नखचित यानें अपार । भाग्या पार नाही तिच्या ॥ ४० ॥
रत्नमय दंडयुक्त । चामरें जीवरी सदा ढळत ।
मणिमय पादुका रत्नखचित । चरणी जिच्या सर्वदा ॥ ४१ ॥
विचित्र वसने दिव्य सुवास । हिरण्मय रत्नपर्यंक राजस ।
चंद्रराश्मिसम प्रकाश । शय्या जिवी अभिनव ॥ ४२ ॥
दिव्याभरणीं संयुक्त । अंगीं सुगंध विराजित ।
गोमहिषीखिल्लारें बहुत । वाजी गज घरी बहुवस ॥ ४३ ॥
दास दासी अपार । घरीं माता सभाग्य सहोदर ।
जिचे गायन ऐकतां किन्नर । तटस्थ होती कोकिळा ॥ ४४ ॥
जिच्या नृत्याचे कौशल्य देखोन । सकळ नृप डोलविती मान ।
तिचा भोगकाम इच्छून । भूप सभाग्य येती घरा ॥ ४५ ॥
वेश्या असोनि पतिव्रता । नेमिला जो पुरुष तत्त्वतां ।
त्याचा दिवस न सरतां । इंद्रासही वश्य नव्हे ॥ ४६ ॥
परम शिवभक्त विख्यात । दानशीळ उदार बहुत ।
सोमवार प्रदोषव्रत । शिवरात्र करी नेमेसीं ॥ ४७ ॥
अन्नछत्र सदा चालवीत । नित्य लक्षत्रिदळे शिव पूजित ।
ब्राह्मणहस्ते अद्भुत । अभिषेक करवी शिवासी ॥ ४८ ॥
याचक मनी जें जें इच्छित । तें तें महानंदा पुरवीत ।
कोटि लिंग करवीत । श्रावणमास अत्यादरें ॥ ४९ ॥
ऐक भद्रसेना सावधान । कुक्कुट मर्कट पाळिले प्रीतीकरून ।
त्यांच्या गळां रुद्राक्ष बांधोन । नाचू शिकविले कौतुकें ॥ ५० ॥
आपुलें जें कां नृत्यागार । तेथे शिवलिंग स्थापिलें सुंदर ।
कुक्कुट मर्कट त्यासमोर । तेथेंचि बांधी प्रीतीनें ॥ ५१ ॥
करी शिवलीलापुराणश्रवण । तेंहीं ऐकती दोघेजण ।
सवेचि महानंदा करी गायन । नृत्य करी शिवापुढे ॥ ५२ ॥
महानंदा त्यांसी सोडून । नृत्य करवी कौतुकेंकरून ।
त्यांच्या गळां कपाळी जाण । विभूती चर्वी स्वहस्तें ॥ ५३ ॥
एवं तिच्या संगतींकरून । त्यांसही घडतसे शिवभजन ।
असो तिचे सत्र पाहावयालागोन । सदाशिव पातला ॥ ५४ ॥
सौदागराचा वेष धरिला । महानंदेच्या सदना आला ।
त्याचे स्वरूप देखोनि ते अबला । तन्मय झाली तेधवां ॥ ५५ ॥
पूजा करोनि स्वहस्तकी । त्यास बैसविलें रेलमंचकी ।
तो पृथ्वीमोलाचे हस्तकीं । कंकण त्याच्या देखीलें ॥ ५६ ॥
देखता गेली तन्मय होऊन । म्हणे स्वर्गीची वस्तु वाटे पूर्ण ।
विश्वकम्यनें निर्मिली जाण । मानवी कर्तृत्व हे नव्हे ॥ ५७ ॥
सौदागरें ते काढून । तिच्या हस्तकी घातलें कंकग ।
येरी होवोनि आनंदवन । नेम करी तयासीं ॥ ५८ ॥
पृथ्वीचे मोल हे कंकण । मीही बत्तीसलक्षणी पद्मिण ।
तीन दिवस संपूर्ण । दासी तुमची झालें मी ॥ ५९ ॥
तयासी ते मानलें । सवेंच त्याने दिव्यालंग काढिलें ।
सूर्यप्रभेहून आगळे । तेज वर्णिलें नवजाय ॥ ६० ॥
लिंग देखोनि ते वेळीं । महानंदा तन्मय झाली ।
म्हणे जय जय चंद्रमौळी । म्हणोनि वंदी लिंगातें ॥ ६१ ॥
म्हणे या लिंगाच्या प्रभेवरूनी । कोटी कंकणे टाकावी ओवाळूनी ।
सौदागर म्हणे महानंदेलागूनी । लिंग ठेवीं जतन हे ॥ ६२ ॥
म्हणे या लिंगापाशी माझा प्राण । भंगले की गेले दग्ध होऊन ।
तरी मी अग्निप्रवेश करीन । महाकठिण व्रत माझे ॥ ६३ ॥
येरीने अवश्य म्हणोन । ठेविलें नृत्यागारी नेऊन ।
मग दोघे करिती शयन । रत्नखचित मंचकीं । ॥ ६४ ॥
तिचें कैसे आहे सत्व । धैर्य पाहे सदाशिव ।
भक्त तारावया अभिनव । कौतुकचरित्र दाखवी ॥ ६५ ॥
त्याच्या आज्ञेकरून । नृत्यशाळेस लागला अग्न ।
जन धांवों लागले चहूकडोन । एकचि हांक जाहली ॥ ६६ ॥
तीस सावध करी मदनारी । म्हणे अग्नि लागला ऊठ लवकरी ।
येरी उठली घाबरी । तंव वातात्मज चेतला ॥ ६७ ॥
तशामाजी उडी घालुन । कंठपाश त्यांचे काढून ।
कुक्कुट मर्कट दिधले सोडून । गेले पळोन वनाप्रती ॥ ६८ ॥
नृत्यशाळा भस्म झाली समग्र । मग शांत झाला सप्तकर ।
यावरी पुसे सौदागर । महानंदेप्रति तेधवां ॥ ६९ ॥
माझे दिव्य लिंग आहे की जतन । महानंदा घाबरी ऐकोन ।
वक्षःस्थळ घेत बडवून । म्हणे दिव्यालिंग दग्ध झालें ॥ ७० ॥
सौदागर बोले ववन । नेमाचा आजि दुसरा दिन ।
मी आपुला देतों प्राण । लिंगाकारणें तुजवरी ॥ ७१ ॥
मग त्रिचरण चेतविला । आकाशपंथे जाती ज्वाळा ।
सौदागर सिद्ध झाला । समीप आला कुंडाच्या ॥ ७२ ॥
अतिलाघवी उमारंग । जो भक्तजनभवभंग ।
उडी घातली सवेग । ॐनमः शिवाय म्हणवुनी ॥ ७३ ॥
ऐसे देखतां महानंदा । बोलाविलें सर्व ब्रह्मवृंदा ।
लुटविली सर्व संपदा । कोशसमवेत सर्वही ॥ ७४ ॥
अश्वशाळा गजशाळा संपूर्ण । सर्वसंपत्तिसहित करी गृहदान ।
महानंदेनें स्नान करून । भस्म अंगीं चर्चिलें ॥ ७५ ॥
रुद्राक्ष सर्वांगी लेऊन । हृदयीं चिंतिले शिवध्यान ।
हर हर शिव म्हणून । उडी निःशंक घातली ॥ ७६ ॥
सूर्यबिंब निघे उदयाचळीं । तैसा प्रगटला कपाळमौळी ।
दशभुज पंचवदन चंद्रमौळी । संकटी पाळी भक्तातें ॥ ७७ ॥
माथां जटांचा भार । तृतीय नेत्रीं वैश्वानर ।
शिरीं झुळझुळ वाहे नीर । भयंकर महाजोगी ॥ ७८ ॥
चंद्रकळा तयाचे शिरी । नीलकंठ खट्‍वांगधारी ।
भस्म चर्चिलें शरीरीं । गजचर्म पांघुरला ॥ ७९ ॥
नैसलासे व्याघ्रांबर । गळां मनुष्यमुंडांचे हार ।
सर्वांगी वेष्टित फणिवर । दशभुजा मिरवती ॥ ८० ॥
वरचेवरी कंदुके झेलित । तेवी दहा भुजा पहरोनि अकस्मात ।
महानंदेस झेलून धरित । हृदयकमळी परमात्मा ॥ ८१ ॥
म्हणे जाहलों मी सुप्रसन्न । महानंदे माग वरदान ।
ती म्हणे हें नगर उद्धरून । विमान बैसवी दयाळा ॥ ८२ ॥
माताबंधूंसमवेत । महानंदा विमानी बैसत ।
दिव्यरूप पावोनि त्वरित । नगरासमवेत चालली ॥ ८३ ॥
पावलीं सकळ शिवपदी । जेथे नाहीं आधिव्याधी ।
क्षुधातुयाविरहित त्रिशुद्धी । भेदबुद्धि कैची तेथे ॥ ८४ ॥
नाहीं काम क्रोध द्वंद्व दुःख । मद मत्सर नहीं निःशंक ।
जेथीचे गोड उदक । अमृताहून कोटगुणें ॥ ८५ ॥
जेथे सुरतरूंची वनें अपारे । सुरभीची बहुत खिल्लारें ।
चिंताणची धवलागारें । भक्ताकारणें निर्मिली ॥ ८६ ॥
जेथे वोसणतां बोलती शिवदास । तें तें प्राप्त होय तयांस ।
शिवपद सर्वदा अविनाश । महानंदा तेथे पावली ॥ ८७ ॥
हे कथा परम सुरस । पराशर सांगे भद्रसेनास ।
म्हणे हे कुमर दोघे निःशेष । कुक्कुट मर्कट पूर्वीचे ॥ ८८ ॥
कंठी रुद्राक्षधारण । भाळीं विभूति चर्चेन ।
त्याच पूर्वपुण्येकरून सुधर्म तारक उपजले ॥ ८९ ॥
हे पुढे राज्य करतील निर्दोष । बत्तीसलक्षणी डोळस ।
शिवभजनीं लाविती बहुतांस । उद्धरतील तुम्हांतें ॥ ९० ॥
अमात्यसहित भद्रसेन । गुरूसी घाली लोटांगण ।
म्हणे इतुकेन मी धन्य । सुपुत्र उदरीं जन्मले ॥ ९१ ॥
भद्रसेन बोलत पुढती । हे राज्य किती वर्षे करिती ।
आयुष्यप्रमाण किती । सांगा यथार्थ गुरुवर्या ॥ ९२ ॥
बहुत करितां नवस । येवढाच पुत्र आम्हांस ।
परम प्रियकर राजस । प्राणांहून आवडे बहु ॥ ९३ ॥
तुमच्या आगमनेंकरून । स्वामी मज समाधान ।
तरी या पुत्राचे आयुष्यप्रमाण । सांगा स्वामी मज तत्त्वतां ॥ ९४ ॥
ऋषी म्हणे मी सत्य बोलेन देख । परी तुम्हांसी ऐकतां वाटेल दुःख ।
हे सभा सकळीक । दुःखार्णवीं पडेल पै ॥ ९५ ॥
प्रत्ययसदृश बोलावे वचन । नातरी आंगास येते मूर्खपण ।
तुम्हां वाटेल विषाहून । विशेष ते गोष्टी ॥ ९६ ॥
भद्रसेन म्हणे सत्यवचन । बोलावया न करावा अनमान ।
तरी तुझ्या पुत्रासी बारा वर्षे । पूर्ण झाली असती जाण पां ॥ ९७ ॥
आजपासोनि सातवे दिवशी । मृत्यु पावेल या समयासी ।
राव ऐकतां धरणीसी । । मूर्च्छा येऊनि पडियेला ॥ ९८ ॥
अमात्यासहित त्या स्थानीं । दुःखाग्नीत गेले आहाळोनी ।
अंतःपुरीं सकळ कामिनी । आकांत करिती आक्रोशें ॥ ९९ ॥
करूनियां हाहाकार । वक्षःस्थळ पिटी नृपवर ।
मग रायासी पराशर । सावध करोनि गोष्ट सांगे ॥ १०० ॥
नृपश्रेष्ठा न सोडी धीर । ऐक एक सांगतो विचार ।
जें पंचभूते नव्हती समग्र । शाशमित्र नव्हते तै ॥ 10१ ॥
नव्हता मायामय विकार । केवळ ब्रह्ममय साचार ।
तेथे झालें स्फुरण जागर । अहंब्रह्म म्हणोनियां ॥ 10२ ॥
ते ध्वनि माया सत्य । तेथोनि जाहलें महत्तत्त्व ।
मग त्रिविध अहंकार होत । शिव इच्छेकरूनिया ॥ 10३ ॥
सत्त्वांशें निर्मिला पीतवर्सन । रजशें सृष्टिकर्ता द्रुहिण ।
तमांशे रुद्र परिपूर्ण । संर्गस्थित्यंत करविता ॥ ४ ॥
विघीस म्हणे सृष्टि रची पूर्ण । येरू म्हणे मज नाहीं ज्ञान ।
मग शिवें तयालागून । चारी वेद उपदेशिले ॥ 10५ ॥
चहूं वेदांचे सार पूर्ण । तो हा रुद्राध्याय परम पावन ।
त्याहूनि विशेष गुह्य ज्ञान । भुवनत्रयी असेना ॥ 10६ ॥
बहुत करी हा जतन । त्याहून आणिक थोर नाहीं साधन ।
हा रुद्राध्याय शिवरूप म्हणून । श्रीशंकर स्वयें बोले ॥ 10७ ॥
जे रुद्राध्याय ऐकती पढती । त्यांच्या दर्शनें जीव उद्धरती ।
मग कमलोद्भव एकांती । सप्तपुत्रां सांगे रुद्र हा ॥ 10८ ॥
मग सांप्रदायें ऋषीपासोन । भूतली आला अध्याय जाण ।
थोर जप तप ज्ञान । त्याहून अन्य नसेचि ॥ 10९ ॥
जो हा अध्याय जपे संपूर्ण । त्याचेनि दर्शने तीर्थे पावन ।
स्वर्गींचे देव दर्शन । त्याचे घेऊ इच्छिती ॥ ११० ॥
जप तप शिवार्चन । याहूनि थोर नाहीं जाण ।
रुद्रमहिमा अगाध पूर्ण । किती म्हणोनि वर्णावा ॥ १1१ ॥
रुद्रमहिमा वाढला फार । ओस पडिलें भानुपुत्रनगर ।
पाश सोडोनि यमकिंकर । रिते हिंडो लागले ॥ १1२ ॥
मग यमें विधी लागी पुसोन । अभक्तिकृत्या निर्मिली दारुण ।
तिणे कुतर्कवादी भेदी लक्षून । त्यांच्या हृदयीं संचरली ॥ १1३ ॥
त्यांसी मत्सर वाढविला विशेष । वाटे करावा शिवद्वेष ।
तेणें ते जावोनि यमपुरीस । महानरकी पडले सदा ॥ १1४ ॥
यम सांगे दूतांप्रती । शिवद्वेषी जे पापमती ।
ते अल्पायुषी होती । नाना रीतीं जाचणी करा ॥ १1५ ॥
शिव थोर विष्णु लहान । हरि विशेष हर गौण ।
ऐसे म्हणती जे त्यांलागून । आणोनि नरकी घालावें ॥ १1६ ॥
रुद्राध्याय नावडे ज्यांसी । कुंभीपाकीं घालावे त्यांसी ।
रुद्रानुष्ठाने आयुष्यासी । वृद्धि होय निर्धारें ॥ १1७ ॥
याकरितां भद्रसेना अवधारीं । अयुत रुद्रावर्तने करी ।
शिवावरी अभिषेकधार धरी । मृत्यु दूरी होय साच ॥ १1८ ॥
अथवी शतघट स्थापून । दिव्यवृक्षांचे पल्लव आणून ।
रुद्रे उदक अभिमंत्रून । अभिषिंचन पुत्रा करी ॥ १1९ ॥
नित्य दहा सहस्र आवर्तनें पूर्ण । क्षोणीपाळा करी सप्तदिन ।
रायें धरिलें दृढ चरण । सद्‌गद होवोनि बोलत ॥ १२० ॥
सकळऋषिरत्नमंडितपदक । स्वामी तू त्यांत मुख्य नायक ।
काळ मृत्यु भय शोक । गुरु रक्षी त्यांपासूनी ॥ 1२१ ॥
तरी त्वां आचार्यत्व करावें पूर्ण । तुजसवें जे आहेत ब्राह्मण ।
आणीक सांगसी ते बोलावून । आतांचि आणितों आरंभीं ॥ 1२२ ॥
मग सहस्र विप्र बोलावून । ज्यांची रुद्रानुष्ठानी भक्ति पूर्ण ।
न्यासध्यानयुक्त पढून । गुरूपासून जे आले ॥ 1२३ ॥
परदारा आणि परधन ज्यांस । वमनाहूनि नीच पूर्ण ।
विरक्त सुशील गेलिया प्राण । दुष्टप्रतिग्रह न घेती ॥ 1२४ ॥
जे शापानुग्रहसमर्थ । सामर्थ्ये चालों न देती मित्ररथ ।
किंवा साक्षात उमानाथ । पुढे आणोनि उभा करिती ॥ 1२५ ॥
ऐसे लक्षणयुक्त ब्राह्मण । बैसला व्यासपिता घेऊन ।
सहस्र घट मांडून । अभिमंत्रोनि स्थापिले ॥ 1२६ ॥
स्वर्धुनीचे सलिल भरलें पूर्ण । त्यांत आम्रपल्लव घालून ।
रुद्रघोषे गर्जिन्नले ब्राह्मण । अनुष्ठान दिव्य मांडिलें ॥ 1२७ ॥
शास्त्रसंख्या झाले दिवस । सातवे दिवशीं माध्यान्हीं आला चंडांश ।
मृत्युसमय येतां धरणीस । बाळ मूर्च्छित पडियेला ॥ 1२८ ॥
एक मुहूर्त निचेष्टित । चलनवलन राहिलें समस्त ।
परम घाबरला नृपनाथ । गुरु देत नाभीकरा ॥ 1२९ ॥
रुद्रोदक शिंपोन । सावध केला राजनंदन ।
त्यासी पुसती वर्तमान । वर्तलें तेंचि सांगत ॥ १३० ॥
एक काळपुरुष भयानक थोर । ऊर्ध्व जटा कपाळी शेंदूर ।
विक्राळ दाढा भयंकर । नेत्र खदिरांगारासारिखे ॥ 1३१ ॥
तो मज घेऊन जात असतां । चौघे पुरुष धांवोनि आले तत्त्वतां ।
पंचवदन दशभुज त्यांची साम्यता । कमळभवांडी दुजी नसे ॥ 1३२ ॥
ते तेजे जैसे गभस्ती । दिगंततम संहारिती ।
भस्म अंगीं व्याघ्रांबर दिसती । दशहस्ती आयुधे ॥ 1३३ ॥
ते महाराज येऊन । मज सोडविले तोडोनि बंधन ।
त्या काळपुरुषासी धरून । करीत ताडण गेले ते ॥ 1३४ ॥
ऐसें पुत्रमुखीचे ऐकतां उत्तर । भद्रसेन करी जयजयकार ।
ब्राह्मणांसी घाली नमस्कार । आनंदाश्रू नेत्रीं आले ॥ 1३५ ॥
अंगी रोमांच दाटले । मग विचरणी गडबडा लोळे ।
शिवनाम गर्जत तये वेळे । देव सुमनें वर्षती ॥ 1३६ ॥
अनेक वाचे गजर । डंका गर्जे अवघ्यांत थोर ।
मुखद्वयाचीं महासुस्वर । मृदंगवायें गर्जती ॥ 1३७ ॥
अनेक वाद्यांचे गजर । शिवलीला गाती अपार ।
शृंगे भृंगे काहाळ थोर । सनया अपार वाजती ॥ 1३८ ॥
चंद्रानना धडकती भेरी । नाद न माये नभादरीं ।
असो भद्रसेन यावरी । विधियुक्त होम करीतसे ॥ 1३९ ॥
षड्रस अन्नें शोभिवंत । अलंकार दिव्य वस्त्रे देत ।
अमोलिक वस्तु अद्भुत । अणोनि अर्पि ब्राह्मणांसी ॥ १४० ॥
दक्षिणेलाग भांडारें । मुक्त केलीं राजेंद्रे ।
म्हणे आवडे तितुके भरा एकसरे । मागे पुढे पाहूं नका ॥ 1४१ ॥
सर्व याचक केले तृप्त । पुरे पुरे हेचि ऐकिली मात ।
धनभार झाला बहुत । म्हणोनि सांडिती । ठायी ठायीं ॥ 1४२ ॥
ब्राह्मण देती मंत्राक्षता । विजय कल्याण हो तुझिया सुता ।
ऐसा अति आनंद होत असतां । तों अद्भुत वर्तलें ॥ 1४३ ॥
वसंत येत सुगंधवनीं । कीं काशीक्षेत्रावरी स्वर्धुनी ।
की श्वेतोत्पले मृडानी । रैमणलिंग अर्चिजे ॥ 1४४ ॥
कीं निर्दैवास सांपडे चिंतामणी । कीं क्षुधितापुढे क्षीराब्धि ये धावुनी ।
तैसा कमलोद्भवनंदन ते क्षणीं । नारदमुनि पातला ॥ 1४५ ॥
वाल्मीक सत्यवतीनंदन । औत्तानपादी कयाधुहृदयरत्न ।
हे शिष्य ज्याचे त्रिभुवनीं जाण । वैद्य जे कां सर्वातें ॥ 1४६ ॥
जो चतुःषष्टिकलाप्रवीण निर्मळ । चतुर्दशविद्या करतळमळ ।
ज्याचे स्वरूप पाहतां केवळ । नारायण दुसरा कीं ॥ 1४७ ॥
हैं कमळभवांड मोडोनी । पुनः सृष्टि करणार मागुतेनी ।
अन्याय विलोकतां नयनीं । दंडे ताडील शक्रादिकां ॥ 1४८ ॥
तो नारद देखोनि तेच क्षणीं । कुंडांतूनि निघे मूर्तिमंत अग्नी ।
दक्षिणाग्नि गार्हपत्य आहवनी । उभे ठाकले देखतां ॥ 1४९ ॥
पराशरादि सकळ ब्राह्मण । प्रधानासहित भद्रसेन ।
धांवोनि धारती चरण । ब्रह्मानंदें उचंबळले ॥ १५० ॥
दिव्य गंध दिव्य सुमनीं । षोडशोपचारे पूजला नारदमुनी ।
राव उभा ठाके कर जोडोनी । म्हणे स्वामी अतींद्रियद्रष्टा तूं ॥ 1५१ ॥
त्रिभुवनी गमन तुझे सर्व । कांहीं देखीलें सांग अपूर्व ।
नारद म्हणे मार्गी येता शिव । दूत चौघे देखिले ॥ 1५२ ॥
दशभुज पंचवदन । तिहीं मृत्यु नेला बांधोन ।
तुझ्या पुत्राचे चुकलें मरण । रुद्रानुष्ठाने धन्य केलें ॥ 1५३ ॥
तंव पुत्ररक्षणार्थ ते वेळां । शिवें वीरभद्र मुख्य पाठविला ।
मज देखतां मृत्युस पुसू लागला । शिवसुत ऐका ते ॥ 1५४ ॥
तू कोणाच्या आज्ञेकरून । आणीत होतासी भद्रसेननंदन ।
त्यास दहा सहस्र वर्षे पूर्ण । आयुष्य असे निश्चयें ॥ 1५५ ॥
तो सार्वभौम होईल तत्त्वतां । रुद्रमहिमा तुज ठाऊक असतां ।
शिवमर्यादा उल्लंघूनि तत्त्वतां । कैसा आणत होतासी ॥ 1५६ ॥
मग चित्रगुप्ता पुसे सूर्यनंदन । पत्रिका पाहिली वाचून ।
तंव द्वादशवर्षी मृत्युचिन्ह । गंडांतर थोर होते ॥ 1५७ ॥
ते महत्पुण्ये निरसूनि सहज । दहासहस्र वर्षे करावें राज्य ।
मग तो सूर्यनंदन महाराज । स्वापराधे कष्टी बहू ॥ 1५८ ॥
मग उभा ठाकून कृतांत । कर जोडोनि स्तवन करीत ।
हे अपणार्धव हिमनगजामात । अपराध न कळत घडला हा ॥ 1५९ ॥
ऐसें नारदें सांगता ते क्षणीं । रायें पायांवर घातली लोळणी ।
आणीक सहस्र रुद्र करूनी । महोत्साह करीतसे ॥ १६० ॥
शतरुद्र करितां निःशेष । शतायुषी होय तो पुरुष ।
ह्य अध्याय पढतां निर्दोष । तो शिवरूप याच देहीं ॥ 1६१ ॥
तो येथेचि झाला मुक्त । त्याच्या तीर्थे तरती बहुत ।
असो यावरी ब्रह्मसुत । अंतर्धान पावला ॥ 1६२ ॥
आनंदमय शक्तिनंदन । रायें शतपद्म धन देऊन ।
तोषावला गुरु संपूर्ण । ऋषींसहित जाता झाला ॥ 1६३ ॥
हे भद्रसेनआख्यान जे पढती । त्यांस होय आयुष्य संतती ।
त्यांसी काळ न बाधे अंतीं । वंदोनि नेती शिवपदा ॥ 1६४ ॥
दशशत कपिलदान । ऐकतां पढतां घडे पुण्य ।
केलें असेल अभक्ष्य भक्षण । सुरापान ब्रह्महत्या ॥ 1६५ ॥
एवं महापापपर्वत तत्त्वतां । भस्म होती श्रवण करितां ।
हा अध्याय त्रिकाळ वाचितां । गंडांतरें दूर होती ॥ 1६६ ॥
यावरी कलियुगी निःशेष । शिवकीर्तनाचा महिमा विशेष ।
आयुष्यहीन लोकांस । अनुष्ठान हेंचि निर्धारें ॥ 1६७ ॥
मग तो राव भद्रसेन । सुधर्म पुत्रास राज्य देऊन ।
युवराज्य तारकालागून । देता झाला ते काळीं ॥ 1६८ ॥
मग प्रधानासमवेत राव जाणा । जाता झाला तपोवना ।
शिव अनुष्ठान रुद्रध्याना । करितां महारुद्र तोषला ॥ 1६९ ॥
विमानी बैसवूनि त्वरित । राव प्रधान नेले मिरवित ।
विधिलोकीं वैकुंठीं वास बहुत । स्वेच्छेकरूनि राहिले ॥ १७० ॥
शेवटी शिवपदासी पावून । राहिले शिवरूप होऊन ।
हा अकरावा अध्याय जाण । स्वरूप एकादश रुद्रांचे ॥ 1७१ ॥
हा अध्याय करितां श्रवण । एकादश रुद्रा समाधान ।
की हा कल्पद्रुम संपूर्ण । इच्छिले फळ देणार ॥ 1७२ ॥
मृत्युंजयजप रुद्रानुष्ठान । त्यास न बाधी ग्रहपीडा विघ्न ।
पिशाचबाधा रोग दारुण । न बाधीच सर्वथाही ॥ 1७३ ॥
येथे जो मानील अविश्वास । तो होईल अल्पायुषी तामस ।
हें निंदी तो चांडाळ निःशेष । त्याचा विटाळ न व्हावा ॥ 1७४ ॥
त्यास प्रसवोनि वांझ झाली माता । त्याची संगती न धरावी तत्त्वता ।
त्यासी संभाषण करिता । महापातक जाणिजे ॥ 1७५ ॥
ते आपुल्या गृहास न आणावे । आपण त्यांच्या सदनास न जावें ।
ते त्यजावे जीवेभावे । जेवीं सुशील हिंसकगृह ॥ 1७६ ॥
जो प्रत्यक्ष भक्षितो विष । जे मूर्ख बैसती त्याचे पंक्तीस ।
त्यांसी मृत्यु आला या गोष्टीस । संदेह कांहीं असेना ॥ 1७७ ॥
असो सर्वभावें निश्चित । अखंड पहावें शिवलीलामृत ।
हें न घडे तरी त्वरित । हा अध्याय तरी वाचावा ॥ 1७८ ॥
या अध्यायाचें करितां अनुष्ठाने । तयासी नित्य रुद्र केल्याचे पुण्य ।
त्याचे घरीं अनुदिन । ब्रह्मानंद प्रगटेल ॥ 1७९ ॥
अपर्णाहृदयाब्जमिलिंद । श्रीधरस्वामी तो ब्रह्मानंद ।
जो जगदानंदमूळकंद । अभंग न विटे कालत्रयीं ॥ १८० ॥
शिवलीलामृत ग्रंथ प्रचंड । स्कंदपुराण ब्रह्मोत्तरखंड ।
परिसोत सज्जन अखंड । एकादशाध्याय गोड हा ॥ १८१ ॥
॥ श्रीसांबसदाशिवार्पणमस्तु ॥ शुभं भवतु
शिवलीलामृत अन्य अध्याय
My name utkarsh best design and full accuracy on your web as well as best collection nice
Hey Utkarsh !
Thanks for the compliment on the design and accuracy of my website.
Your appreciation means a lot!!
If there’s a specific topic you’d like to see covered on the blog, feel free to share. Your input is valuable, and I’m always looking for ways to enhance the content and experience for my readers.
Thank you!!!