श्री गणेशाय नम: ।
श्री सरस्वत्यै नम: । श्री गुरुभ्यो नम: ।
ऊँ दत्त परब्रह्माय स्वाहा । ऊँ नमो सर्व सिध्दाय स्वाहा ।
॥ श्री स्वामी समर्थ जय जय स्वामी समर्थ ॥
॥ ध्यानम् ॥
अजानुबाहु विशाल नेत्रम् । अनंत ब्रह्माण्डकार स्वरुपम् ॥
भक्त कामकल्पद्रुम कामधेनुम् । स्वामी समर्थ शिरस: नमामि ॥
श्रीपाद श्रीवल्लभ नृसिंह सरस्वती । अनेक पाहा लीला करिती ।
गाणगापुरी राहती । भक्तोध्दारा कारणे ॥१॥
अवतार कार्य पूर्ण होत । गाणगापुराहुनी निघत ।
श्रीशैल पर्वती येत । महास्वामी अवधारा ॥२॥
स्वामी गुहेत वसलेले आहेत व दोन बाजूला दोन वाघ बसलेले आहेत
आणि त्याच्या समोर काही भक्त बसले आहेत.
मल्लिकार्जुनाते पाहोनी । स्वामी जाती कर्दळीवनी ।
तीनशे वर्षे तप करोनी । पुन्हा उठती अवधारा ॥३॥
अरण्यात एक ग्रामस्थ । होता वृक्षाची फांदी तोडत ।
कुर्‍हाड हातातून सुटत । पडे एका वारुळावरी ॥४॥
वारुळात श्री गुरुनाथ । होते पाहा समाधिस्थ ।
कुर्‍हाड मांडीवरी पडत । जागृत ऐसे होती ते ॥५॥
भिल्लासी देवोनी आशीर्वचन । करिती तेथोनी प्रयाण ।
हिमालयात जावोन । काही काळ राहती ॥६॥
हिमालयात स्वामी समर्थ । योग्यांसी दर्शन देत ।
राहती एका गुहेत । नवल तेथे वर्तले ॥७॥
योग्यांसवे चर्चा करीत । बैसले होते स्वामी समर्थ ।
दोन वाघ येवोनी तेथ । श्रवणालागी बैसले ॥८॥
समर्थ म्हणती वाघांप्रत । काहो प्रकांड पंडित ।
गजावरी बैसोनी फिरत । जयपत्रे घेत होता ना ॥९॥
श्रोते व्हावे सावधान । आठवावे गुरुचरित्र आख्यान ।
दोन ब्राह्मण येवोन । चर्चा केली गुरुसवे ॥१०॥
ते ब्राह्मण पुढील जन्मात । वाघरुपे जन्म घॆत ।
तेची पुन्हा समर्थांप्रत । येवोनी गुहेत मिळती ते ॥११॥
वाघांसी पूर्वजन्म आठवत । मनुष्यवाणी बोलू लागत ।
म्हणती त्रिविक्रम यतीप्रत । छळले होते आम्ही हो ॥१२॥
आम्ही बैसलो पालखीत । त्रिविक्रम यतीसी चालवीत ।
नेले गाणगापुरात । वाद करण्या लागोनी ॥१३॥
नृसिंह सरस्वती समर्थ । पुरती आमुची जिरवीत ।
तो जन्म आमुचा जव संपत । ब्रह्मसमंध जाहलो ॥१४॥
अनेक शतके यातना भोगीत। होतो आम्ही त्या योनीत ।
वाघ जन्म पुढे मिळत । हिमालया माझारी ॥१५॥
आम्हा घडले दर्शन । क्षमा करा आम्हा लागोन ।
तुम्ही नृसिंह सरस्वती भगवान । ओळखिले आम्ही तुम्हासी ॥१६॥
ऐसे म्हणोनी वाघ । समर्थ चरणावरी लोळत ।
सद्‍गती त्या देत । समर्थ स्वामी सद्‍गुरु ॥१७॥
म्हणती पुढील जन्मात । पंडित व्हाल काशीत ।
तेथे दर्शन मिळत । ऐसे सांगती तयांना ॥१८॥
हिमालय पर्वतात । एक योगी तप करीत।
दत्त दर्शन व्हावे म्हणत । उग्र तपस्या करीतसे ॥१९॥
परी न होई दर्शन । उबगे तो जिवा लागोन ।
गंगेत करण्या आत्मार्पण । सिध्द पाहा तो जाहला ॥२०॥
तव आकाशवाणी होत । दत्त म्हणे मी समिपत ।
आहे एका गुहेत । जेथे येवोनी भेटावे ॥२१॥
ऐकोनी आकाशवाणी । योगी तृप्त झाला मनी ।
अरण्यात जावोनी । गुहा पाहा तो शोधीतसे ॥२२॥
तव एका गुहेत । बैसले दिसती स्वामी समर्थ ।
योगी साष्टांग दंडवत । करोनी नमन करीतसे ॥२३॥
तीन शिरे सहा हात । आकाशवर्ण रुप दिसत ।
समाधी योग्यासी लागत । तृप्त पाहा तो होत असे ॥२४॥
काही काळ हिमालयात । जड मूढ जीवा उध्दरीत ।
कधी प्रकट कधी गुप्त ।स्वामी समर्थ अवधारा ॥२५॥
छेलाखेडा ग्रामात । दिव्य ज्योत प्रकटत ।
श्री स्वामी समर्थ । प्रकट होती तेथवरी ॥२६॥
आठ वर्षांचे रुपात । स्वामी तेथे प्रकट होत ।
अनेक लीला दावीत । भक्तोध्दारा कारणे ॥२७॥
श्री स्वामी समर्थ । हिमालयी जव संचार करीत ।
चंचलभारती म्हणत । लोक तेव्हा स्वामींना ॥२८॥
हरिव्दारात एक ब्राह्मण । पुरे स्वामींसी आपण कोण ।
अति गर्वे करोन । पुसो लगे स्वामींना ॥२९॥
स्वामी म्हणती तयासी । सांगतो तुझ्या वृत्तांतासी ।
तू व्याध होतासी । मारिले अनेक जीवांना ॥३०॥
दरोडे घातले अनेक । पापे केली अनेक ।
तुझी पाप वृत्ती न जात । मारिले गाईसी काल तू ॥३१॥
ऐसे ऐकोनी वचन । थरथरा कापे ब्राह्मण ।
होई पश्चात्ताप पूर्ण । त्या ब्राह्मणा त्या वेळी ॥३२॥
स्वामी तीर्थ देती । गाय जिवंत करिती ।
व्दिजा सन्मार्गा लाविती । ऐसा दयाळ श्रीगुरु ॥३३॥
एके दिनी एक भक्त । स्वामींसी आपुले घरी नेत ।
स्वामी तयाते दाखवीत । एक सर्प गृहामाजी ॥३४॥
पाहोनी सर्प तेथवरी । मारावयासी धावती सारी ।
स्वामी म्हणती सत्वरी । मारु नका म्हणोनिया ॥३५॥
सर्पासी त्या उचलीत । आणि भक्ताते सांगत ।
हा तुझा बाप असत । सर्प योनी माझारी ॥३६॥
तुझे संरक्षण करीत । आहे हा येथप्रत ।
ऐसे भक्ता सांगत । समर्थ स्वामी तेथवरी ॥३७॥
सर्प पायी लागत । मुक्ती द्या म्हणूनी प्रार्थित ।
तव त्यासही मुक्त । केला पाहा स्वामींनी ॥३८॥
असता स्वामी हिमालयात । नवल असे वर्तत ।
पारधी गोळ्या झाडत । पाहूनी कळप हरिणांचा ॥३९॥
परी गोळ्या न लागत । सर्व हरिणे बागडत ।
येती चरत चरत । स्वामी जवळी तेधवा ॥४०॥
हरिणांचे कळपात । बैसले दिसती स्वामी समर्था ।
पाहोनी शिकारी चिडत । गोळ्या झाडू लागले ॥४१॥
परी समर्थ हसत । हरिणेही तेथे खेळत ।
सर्व गोळ्या व्यर्थ । होऊनी जाती तेथवरी ॥४२॥
जो समर्थांचा अंकित । मृत्यू त्यासी काय करीत ।
दोन खडे समर्थ फेकीत । लक्षोनिया पारध्यांना ॥४३॥
तव ते होती स्तंभित । भूमीसी चिकटोनी जात ।
मग स्वामीसी शरण येत । दया करा म्हणोनिया ॥४४॥
स्वामी म्हणती तयांसी । आचरा अहिंसा व्रतासी ।
तेणे सद्‍गती तुम्हांसी । प्राप्त होईल निश्चये ॥४५॥
असो शिकारी गेले । स्वामी कळपापाशी आले ।
सर्व हरिणा म्हणाले । उध्दार होईल तुमचा हो ॥४६॥
पुढील जन्मात मनुष्यत्व । प्राप्त होईल तुम्हाप्रत ।
आणि माझे दर्शनार्थ । याल तुम्ही निश्चये ॥४७॥
ऐसे म्हणोनी कळपाप्रत । आनंदाने जा म्हणत ।
स्वामीही आपुल्या गुहेत । ध्यानस्थ पाहा जाहले ॥४८॥
काही काळ हिमालयात । गुप्तरुपे तप करीत ।
तेथोनिया मग निघत । दक्षिण दिशेसी श्री स्वामी ॥४९॥
अनेक तीर्थे सिध्द करीत । स्वामी येती व्दारकेत ।
पाहूनी वेरावळ सोमनाथ । नाथव्दारा पाहिले ॥५०॥
तया नारायण सरोवरात । जलावरी स्वामी बैसत ।
भक्त होती विस्मित । पाहोनी लीला स्वामींची ॥५१॥
तैसेची अबू पर्वतावर । समर्थ स्वामी दिगंबर ।
काही काळ लोकोध्दार । करीत तेथे राहिले ॥५२॥
अनेक तीर्थस्थाने पाहत । मंगळवेढयासी येवोनी राहत ।
ग्रामासमीप अरण्यात । होते राहिले श्री स्वामी ॥५३॥
देव मामलेदार नामे भक्त । ध्यानी स्वामीसी पाहत ।
मानसपूजा करीत । प्रतिदिनी नित्य स्वामींची ॥५४॥
एकदा असता ध्यान करीत । शालीग्राम त्यासी देत ।
ठेवी पूजेत नित्य । ऐसे सांगती तयाला ॥५५॥
देव मामलेदार मनी म्हणत । कोण हे योगी समर्थ ।
ध्यानी मजला दिसत । पूजा माझी स्वीकारिती ॥५६॥
ऐसे मनी चिंतीत । तव स्वामी प्रकट होत ।
मंगळवेढयासी यावे म्हणत । शालीग्रामाते घेवोनिया ॥५७॥
मंगळवेढयासी जाई भक्त । ध्यान करी अरण्यात ।
शालीग्राम आणला का ध्वनी येत । नेत्र उघडोनी पाहतसे ॥५८॥
पाहता स्वामी समर्थांसी । मिठी घाली चरणांसी ।
म्हणे दत्तप्रभू आपण येथी । अरण्यात राहता का ॥५९॥
चला मजसवे म्हणत । दत्तप्रभू उत्तर देत ।
अक्कलकोटी राहीन म्हणत । काही काळानंतर मी ॥६०॥
देव मामलेदार ध्यानस्थ बसलेले आहेत.
त्याच्या समोर स्वामी समर्थ प्रगट होऊन त्यांना शाळीग्राम देत आहेत.
पूर्वजन्मींचा तव योगमार्ग । तोचि दिधला तुजप्रत ।
तू राही आनंदात । सदैव जवळी मी तुझ्या ॥६१॥
ऐसे सांगोनी स्वामी समर्थ । तेथेची पाहा होती गुप्त ।
देव मामलेदार विस्मित । होवोनी जाती तेधवा ॥६२॥
जनी नामे विठ्ठल भक्त । राही मंगळवेढयात ।
एकादशीस वारी करीत । पंढपुरा जातसे ॥६३॥
जनाबाई वृध्द झाली । परी वारी न सोडली ।
विठ्ठलरखुमाऊली । अंतरी सदा ध्यातसे ॥६४॥
एकदा आषाढ वारीसी । जनी चालली पंढपुरासी ।
वादळ वर्षा मार्गासी । अति पाहा होतसे ॥६५॥
जनी म्हणे विठ्ठलासी । आवरी वादळ हृषीकेशी ।
कैसे यावे पंढरपुरासी । म्हणोनिया प्रार्थितसे ॥६६॥
ऐसी प्रार्थना करीत ।तव प्रकटले स्वामी समर्थ ।
म्हणती जने चराचरात । पाहे विठ्ठल भरलेला ॥६७॥
ऐसे म्हणोनी वरदहस्त । जनाबाईंच्या शिरी ठेवीत ।
तात्काळ समाधी लागत । ऐसी लीला स्वामींची ॥६८॥
श्री समर्थ सप्तशती ग्रंथ । समर्थांचे लीलामृत ।
श्रवण पठणे भाग्यवंत । भक्त पाहा होतसे ॥६९॥
अडली कामे पूर्ण होत । पूर्ण होती मनोरथ ।
कृपा करी स्वामी समर्थ । पठण करिता ग्रंथाचे ॥७०॥
॥ अध्याय पहिला ॥ ॥ ओवी संख्या ७०॥
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती गुरूचरित्र अन्य अध्याय
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय दहावा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 10
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय नववा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 9
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय आठवा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 8
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय सातवा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 7
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय सहावा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 6
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय पाचवा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 5
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय चौथा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 4
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय तिसरा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 3
श्री स्वामी समर्थ सप्तशती अध्याय दुसरा | Shri Swami Samarth Saptashati Adhyay 2