॥ श्री गणेशाय नमः ॥
जयजयाजी निर्गुणा । जयजयाजी सनातना ।
जयजयाजी अघहरणा । लोकपाला सर्वेशा ॥१॥
आपुल्या कृपेकरोन । अल्प वर्णिले आपुले गुण ।
श्रोती द्यावे अवधान । श्रवणी आदर धरावा ॥२॥
अक्कलेकोटी मालोजी नृपती । समर्थचरणी जयाची भक्ति ।
स्वहस्ते सेवा नित्य करिती । जाणोनी यती परब्रह्म ॥३॥
वेदांत आवडे तयासी । श्रवण करिती दिवसनिशी ।
शास्री हेरळीकरादिकांसी । वेतने देऊनि ठेविले ॥४॥
त्या समयी मुंबापुरी । विष्णुबुवा ब्रह्मचारी ।
प्राकृत भाषणे वेदांतावरी । करुनी लोका उपदेशिती ॥५॥
कैकांचे भ्रम दवडिले । परधर्मोपदेशका जिंकिले ।
कुमार्गवर्तियांसी आणिले सन्मार्गावरी तयांनी ॥६॥
त्यांसी आणावे अक्कलकोटी । हेतु उपजला नृपापोटी ।
बहुत करोनी खटपटी । बुवांसी शेवटी आणिले ॥७॥
नृपा आवडे वेदांत । बुवा त्यात पारंगत ।
भाषणे श्रोतयांचे चित्त । आकर्षूनि घेती ते ॥८॥
रात्रंदिन नृपमंदिरी । वेदांतचर्चा ब्रह्मचारी ।
करिती तेणे अंतरी । नृपती बहु सुखावे ॥९॥
अमृतानुभवादि ग्रंथ । आणि ज्ञानेश्वरी विख्यात ।
कित्येक संस्कृत प्राकृत । वेदांत ग्रंथ होते जे ॥१०॥
त्यांचे करोनि विवरण । संतोषित केले सर्व जन ।
तया नगरी सन्मान । बहुत पावले ब्रह्मचारी ॥११॥
ख्याती वाढली लोकांत । स्तुति करिती जन समस्त ।
सदा चर्चा वेदांत । राजगृही होतसे ॥१२॥
जे भक्तजनांचे माहेर । प्रत्यक्ष दत्ताचा अवतार ।
ते समर्थ यतीश्वर । अक्कलकोटी नांदती ॥१३॥
एके दिवशी सहज स्थिती । ब्रह्मचारी दर्शना येती ।
श्रेष्ठ जन सांगाती । कित्येक होते तया वेळी ॥१४॥
पहावया यतीचे लक्षण । ब्रह्मचारी करिती भाषण ।
काही वेदांतविषय काढून । प्रश्न करिती स्वामींसी ॥१५॥
ब्रह्मपद तदाकार काय केल्याने होय निर्धार ।
ऐसे ऐकोनि सत्वर । यतिराज हासले ॥१६॥
मुखे काही न बोलती । वारंवार हास्य करिती ।
पाहून ऐशी विचित्र वृत्ती । बुवा म्हणती काय मनी ॥१७॥
हा तो वेडा संन्यासी । भुरळ पडली लोकांसी ।
लागले व्यर्थ भक्तिसी । याने ढोंग माजविले ॥१८॥
तेथोनि निघाले ब्रह्मचारी । आले सत्वर बाहेरी ।
लोका बोलती हास्योत्तरी । तुम्ही व्यर्थ फसला हो ॥१९॥
परमेश्वररुप म्हणता यती । आणि करिता त्याची भक्ति ।
परी हा भ्रम तुम्हांप्रती । पडला असे सत्यची ॥२०॥
पाहोनि तुमचे अज्ञान । याचे वाढले ढोंग पूर्ण ।
वेदशास्रादिक ज्ञान । याते काही असेना ॥२१॥
ऐसे ब्रह्मचारी बोलोनी । पातले आपुल्या स्वस्थानी ।
विकल्प पातला मानी । स्वामींसी तुच्छ मानिती ॥२२॥
नित्यनियम सारोन । ब्रह्मचारी करिती शयन ।
जवळी पारशी दोघेजण । तेही निद्रिस्थ जाहले ॥२३॥
निद्रा लागली बुवांसी । लोटली काही निशी ।
एक स्वप्न तयांसी । चमत्कारिक पडलेसे ॥२४॥
आपुल्या अंगावरी वृश्चिक । एकाएकी चढले असंख्य ।
महाविषारी त्यातुनी एक । दंश आपणा करीतसे ॥२५॥
ऐसे पाहोनी ब्रह्मचारी । खडबडोनी उठले लौकरी ।
बोबडी पडली वैखरी । शब्द एक ना बोलवे ॥२६॥
जवळी होते जे पारशी । जागृती आली तयांसी ।
त्यांनी धरोनी बवांसी । सावध केले त्या वेळी ॥२७॥
हृदय धडाधडा उडू लागले । धर्मे शरीर झाले ओले ।
तेव्हा पारशांनी पुसले । काय झाले म्हणोनी ॥२८॥
मग स्वप्नीचा वृत्तांत । तयासी सांगती समस्त ।
म्हणती यात काय अर्थ । ऐसी स्वप्न कैक पडती ॥२९॥
असो दुसऱ्या दिवशी । बुवा आले स्वामींपाशी ।
पुसता मागील प्रश्नासी । खदखदा स्वामी हासले ॥३०॥
मग काय बोलती यतीश्वर । ब्रह्मपदी तदाकार ।
होण्याविषयी अंतर । तुझे जरी इच्छितसे ॥३१॥
तरी स्वप्नी देखोनी वृश्चिकांसी । काय म्हणोनी भ्यालासी ।
जरी वृथा भय मानितोसी । मग ब्रह्मपदी जाणसी कैसे ॥३२॥
ब्रह्मपदी तदाकार होणे । हे नव्हे सोपे बोलणे ।
यासी लागती कष्ट करणे । फुकट हाता न येचि ॥३३॥
बुवांप्रती पटली खूण । धरिले तत्काळ स्वामीचरण ।
प्रेमाश्रूंनी भरले नयन । कंठ झाला सद़्गदित ॥३४॥
त्या समयापासोनी । भक्ती जडली स्वामीचरणी ।
अहंकार गेला पळोनी । ब्रह्मपदा योग्य झाले ॥३५॥
स्वामीचरित्र महासागर । त्यातूनी मुक्ते निवडूनी सुंदर ।
त्याचा करोनिया हार । अर्पी शंकर-विष्णुकवी ॥३६॥
इति श्री स्वामी चरित्र महासागर । नाना प्राकृत कथा संमत ।
सदा परिसोत भाविक भक्त । सप्तमोध्याय गोड हा ॥३७॥
॥ श्रीस्वामीचरणार्पणमस्तु ॥ श्रीमस्तु शुभंभवती ॥
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अन्य अध्याय
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय पहिला | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 1
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय दुसरा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 2
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय तिसरा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 3
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय चौथा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 4
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय पाचवा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 5
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय सहावा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 6
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय आठवा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 8
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय नववा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 9
श्री स्वामी चरित्र सारामृत अध्याय दहावा | Swami Samarth Charitra Saramrut Adhyay 10